همه ي انسان ها حق انتخاب و حق تعيين سرنوشت دارند،اين است که انتخابات را در کشور ونظام جمهوري اسلامي معنا مي کند.

اين بسيار پيشرفته تر و معنادار تر وريشه دار تر از چيزي است که امروز در ليبرال دموکراسي غربي وجود دارد....

در جايي ديگر بازهم بر اين نکته تاکيد داشته مي فرمايند<مردم سالاري در نظام اسلامي ،مردم سالاري ديني است، يعني به نظر اسلام ++++فقط يک قرارداد عرضي نيست.مراجحه به راي ،اراده و خواست مردم ،درآنجايي که اين مراجحه لازم ا ست نظر اسلام است .لذا به قصد اسلامي به وجود مي آورد.مثل کشورهاي غربي نيست که يک  قرار داد غربي باشد تا بتوانند به راحتي آن را نقض کنند.در نظام جمهوري اسلامي ،مردم سالاري يک وظيفه ديني است .مسئولان براي حفظ اين خصوصيت تعهد ديني دارند و پيش خدا بايد جواب دهند،اين يک اصل بزرگ از اصول امام بزرگوارماست.

2-جايگاه خواست و راي مردم در مردم سالاري ديني

با مروري بر کلام وانديشه ايشان به اين مطلب خواهيم رسيد که از نگاه ايشان مردم سالاري ديني به معناي تاثير گذاربودن مردم در تشکيل حکومت وتعيين حاکم و مسئولين نظام سياسي اسلام است و اين به تبيين مردمي به بودن حکومت چنين مي فرمايند: مردمي بودن حکومت اسلامي به دو معناست :

يک اينکه مردم در اداره و تشکيل حکومت و تعيين حاکم و شايد در تعييين رژيم حکومتي و سياسي نقش دارند .

ديگراينکه حکومت اسلامي در خدمت مردم است ،آنچه براي حاکم اسلامي مطرح است ،منافع عامه مردم است نه منافع اشخاص يا قشر و طبقه معين.

اسلام به هردومعنا داراي حکومت مردمي است.اما تا وقتيکه حکومت مردمي به معناي اول تامين نشود و مردم در حکومت نقشي نداشته باشند نمي شود گفت حکومت،مردمي ودرخدمت مردم است.

اين ادعا که يک حکومت بدون آنکه با مردم خود ارتباط مستقيم داشته وبه آراي مردم متکي باشد،خود را مردمي بشمارد ، ادعايش پذيرفتني نيست.نمي توانند ثابت کنند که مردمي اند،چون حکومتهاي تحميليخود را مردمي قلمداد مي کنند.

درجايي ديگر بار ديگر به اين دو وجه حکومت اشاره دارند:

«مردم سالاري ديني داراي دو وجه است که يک وجه آن نقش مردم در تشکيل حکومت و انتخاب مسئولان و وجه ديگر آن رسيدگي به مشکلات مردم است که بر همين اساس مسئولين بايد مشکلات مردم را به طور جدي پيگيري و رسيدگي نمايند.»

ايشان همچنين از عناصر 4گانه مردمي بودن حکومت در انديشه سياسي حضرت امام رحمت الله (ره) ياد مي کنند ومي گويند: عنصر دومي که امام به آن حداکثر توجه را کرد ،عنصر مردم بود ادعاي مردم گرايي در نظام ما حتي در نظام هاي استبدادي وجود دارد ،اما مهم آن است که حقيقتا در کجا براي مردم شان و منزلت و حق ونقش قائل مي شوند.

امام به معناي حقيقي کلمه به اصالت عنصر «مردم» در نظام اسلامي معتقد بود و مردم را در چند عرصه مورد توجه دقيق وحقيقي خود قرار داد:

عرصه اول،عرصه تاکيد نظام به آراء مردم است.تکيه نظام به آراء مردم يکي از ميدانهايي است که مردم در آن نقش دارند. حضور مردم و اعتقاد به آنها بايد در اينجا خود را نشان دهد .

در قانون اساسي ما و در تعاليم و راهنمايي هاي امام هميشه بر اين نکته تاکيد شده است که نظام بدون حمايت و راي مردم و خواست مردم در حقيقت ملاک است.بايد با اتکا به راي مردم کسي بر سر کار بيايدکه با اراده ودنباله نظام حرکت کند.

انتخابات رياست جمهوري ،انتخابات خبرگان،انتخابات مجلس شوراي اسلامي ويا ساير انتخابات هايي که مي کنند هم حق مردم است وهم تکليفي بر دوش آنها.

عرصه دوم عرصه تکليف مسئلان نظام در قبال مردم است.وقتي ما مي گوييم مردم معنايش اين نيست که مردم بيايند راي بدهند ومسئول يا نماينده اي را انتخاب کنند.بعد ديگر براي آن و مردم هيچ مسئوليتي وجود نداشته باشد.صرفا همين باشد که اگر کسي مي خواهد براي مردم کار مي کند به اين خاطر باشد که مردم بار ديگر به او راي بدهند.مساله اين نيست در اسلام و نظام جمهوري اسلامي فلسفه مسئليت پيداکردن مسئولان در کشور اين است که براي مردم کار کنند.مسئولان براي مردمند وخدمتگزار ومديون و امانتدار آنها هستند.مردم محورند.

عرصه سوم :بهره برداري از فکر و عمل مردم دو راه اعتلاي کشور است،يعني  استعداد ها را شکوفا کردن ومعطل نگذاشتن ،امام اين فکر و اين توجه را در اين نظام نهادينه کرد که استعدادهاي جوانان اين کشور بتوانند احساس توانايي کنند.

عرصه چهارم عبارت است از لزوم آگاه سازي دائمي مردم .

خود امام در سنین بالای عمر با حال پيرمردی از هر فرصتي استفاده کرد براي اينکه حقايق را براي مردم بيان کند.

درمجموع مي توان گفت از نظر ايشان حکومت مردم سالاري ديني بايد داراي 4عنصر باشد .

1-نقش مردم در تشکيل حکومت در تعيين حاکم واداره کشور

2-حکومت در خدمت ملت و تامين کننده منافع همگاني

3-بهره گيري حکومت از فکر و انديشه مردم در راه اعتلاي کشور

4-آگاه سازي مداوم مردم توسط حکومت

نکته قابل توجه آنکه ايشان از عنصر اول به عنوان روح و جوهر مردمي بودن حکومت سخن مي گويد و تاکيد مي کند: اسلام به هر دو معنا [معناي اول و دوم]داراي حکومت مردمي است .اما تا وقتيکه حکومت مردمي به معناي اول تامين نشود و مردم در حکومت نقشي نداشته باشند نمي شود گفت حکومت مردمي و در خدمت مردم است .

اين ادعا که يک حکومت بدون آنکه با مردم ارتباط مستقيم داشته و به آراي مردم متکي باشد  خود را مردمي بشمارد،اين ادعا پذيرفتني نيست .نمي توانند ثابت کنند که مردمي اند چون حکومتهاي تحميلي هم خود را مردمي قلمداد مي کنند.

براي تثبيت اين موضوع که اين عنصر در گفتمان امام خامنه اي مورد توجه و تاکيد قرارگرفته است عبارات ديگري  را به همين مضمون مي آوريم:

اجتماع مردم سالاري يعني اجتماعي که مردم در صحنه ها حضور دارند،تصميم مي گيرندانتخاب مي کنند.

حکومت متعلق به آن مردمي که اکثريت عظيم جامعه را تشکيل مي دهند.عامه مردم ،توده مردم حکومت مال آنهاست .

کساني را در راس کار مي گزارند ،همانطور که امام بارها خطاب به مسئولان و ماموران حکومتي  گفته اند:

مردم شما را از زندانها بيرون آوردند وبر مسند اداره کشور نشاندند.

اراده مردم در سايه هدايت الهي

در مردم سالاري ديني، مورد نظر اراده مردم است که تصميم مي گيرد و کار را به پيش مي بردو البته اين تصميم گيري است که به ايشان داده شده است .

در کلام ايشان مي خوانيم :در نظام اسلامي ،يعني مردم سالاري ديني ،مردمن انتخاب مي کنند،تصميم مي گيرند و سرنوشت اداره کشور را به منتخبان خودشان در اختيار دارند،اما اين خواست واراده مردم در سايه هدايت الهي هرگز به بيرون جاده صلاح و فلاح راه نمي برد واز صراط مستقيم خارج نمي شود.

در منطق اسلام اداره امور مردم وجامعه با هدايت انوار قرآني و احکام الهي است.در قوانين آسماني والهي قرآن براي مردم شان و ارج معين شده است،مردم هستند که انتخاب مي کنند و سرنوشت اداره کشور را به دست مي گيرند.

اين مردم سالاري واقعي ترين نوع مردم سالاري است که امروز دنيا شاهد آن است زيرا مردم سالاري در چهارچوب احکام و هدايت الهي است؛انتخاب مردم است اما انتخابي که با قوانين آسماني و مبراي از هرگونه نقص و عيب توانسته است جهت و راه صحيحي را دنبال کند.

همچنين تاکيد مي کنند : «حقيقت مردم سالاري ديني است که يک نظام با هدايت الهي و اراده مردم اداره شود و پيش برود»

تفاوت چارچوبها در مردم سالاري ديني و دموکراسي غربي

مساله قابل توجه ديگر اينکه حتي دموکراسي غربي نيز امروز فارغ از چارچوب نبوده ودر چارچوب نظام سرمايه داري تعريف مي گردد.در حالي که در مردم سالاري ديني اين اسلام است که موازين و چارچوبها را مشخص مي کند.

ايشان در اين باره چنين مي فرمايند :

«در دنياي جديد، دموکراسي يعني خواست و قبول اکثريت مردم ، ملاک و منشاء حرکت شمرده مي شود.اما کيست که نداند    ده ها وسيله غير شرافتمندانه به کار گرفته مي شود تا خواست مردم به سويي که زمامداران و قدرت طلبان مي خواهند هدايت شوند»

ودر جايي ديگر اشاره دارند:

«هر حکومتي چارچوبي دارد، دموکراسي غربي در چارچوب خواست آزاد و رهايي انسان ها و اکثريت بود که آن هم توسط سرمايه داران جهت داده مي شد.ولي درمردم سالاري ديني درچارچوب دين خدا حاکم است مردم حاکميت اين چارچوب را پذيرفته اند.درجامعه اي که مردم آن جامعه اعتقاد به خدا دارند،حکومت آن جامعه بايد حکومت مکتبي باشد ، يعني حکومت اسلام و بشريت اسلامي و احکام و مقررات اسلامي بايد بر زندگي مردم حکومت کند و به عنوان اجرا کننده اين احکام در جامعه آن کسي از همه مناسب تر و شايسته تر است که داراي دو صفت بارز و اصلي باشد.»



ما حصل بحث :

آنچه از مرور نظرات مختلف حاصل مي شود اين است که تبيين مفهوم مردم سالاري ديني از نگاه کاملا مخالف که به پارادوکسيکال بودن معنا اعتقاد داشته تا موافقت کامل و مساوي دانستن دموکراسي و اسلام را در بر گرفته و هر يک مبتني بر شناخت خود از دموکراسي و اسلام و دخالت برخي حب و بغضها تلاش دارند تا تحريفي از اين مقايسه نسبي ميان اسلام و دموکراسي ارائه دهند.

در اين ميان نظر آخر حضرت آيت الله العظمي امام خامنه اي را مي توان يکي از نظرات بسيار انديشمندانه دانسته که تلا ش نموده اند بحث را از منزلي ديگر آغاز نمايند که همانا مراجعه به درون آموزه هاي دين و تلاش براي ارائه ي مدلي از حکومت اسلامي مبتني بر فهم و شرايط امروز جامعه اسلامي است .

رويکردي که در آن مولفه هايي چون نقش مردم در حکومت اسلامي و مشيت آن با هدايت و راهنمايي الهي به خوبي تبيين شده است .اين نظر هنوز در ميان راه نظريه پردازي است و براي تبيين نهايي بايد به سوالات متعدد ديگري نيز پاسخ دهد تا بتوان آن را در آينده اي نزديک به عنوان مدلي ديني از مفهوم مردم سالاري براي بيرون رفت از بن بستهاي تئوريک و نظري دموکراسي در جهان امروز ارائه نمود که اين امر انشاءالله به دست جوانان و مجاهدين عرصه جهاد علمي و جنبش نرم افزاري در دهه چهارم انقلاب محقق خواهد شد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: